NLP Nedir?
Nöro – Lingustik bir Programlama anlamına gelen NLP, 1970’li yıllarda Amerika’da Richard Bandler ve John Grinder tarafından geliştirilen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın temelinde iletişim, kişisel gelişim ve psikoterapi yatar. NLP’de nörolojik süreçler, dil ve deneyimleme yolu ile öğrenilmiş davranış kalıpları arasında bir bağlantı olduğu ve hayatta elde edilmek istenenlere ulaşmak için değiştirilebileceği, yeniden programlanabileceği belirtilir. Buna göre bazı kişilerin sahip olduğu özel beceriler modellenebilir ve böylece bu becerilere herkes sahip olabilir. Ayrıca tek bir NLP seansı ile kişi fobilerinden kurtulabilir, depresyon, psikosomatik hastalıklar, miyop, alerji, soğuk algınlığı ve bazı öğrenme bozuklukları da tedavi edilebilir. Alternatif tıbbın yanında, hipnoterapistler ve psikoterapistler tarafından da başvurulan ve ayrıca kurumlara verilen liderlik eğitimlerinde sıklıkla kullanılan bir metottur. NLP’nin temel uygulama alanı iyileştirme olsa da, başka alanlarda da uygulanmaktadır. Bu uygulamalar arasında ikna, satış, müzakere, yönetim eğitimi, spor, öğretim, koçluk, takım oluşturma ve topluluk önünde konuşma bulunmaktadır.
NLP’nin Ana Unsurları
NLP, üç ana unsur ve bunlarla ilgili esas kavramlar açısından anlaşılabilir:
Öznellik
Dünyayı öznel olarak deneyimleriz, böylece deneyimlerimizin beynimizde bize öznel temsillerini yaratırız. Deneyimin bu öznel temsilleri, beş duyu ve dil tarafından oluşturulur. Yani, öznel bilinç deneyimimiz, geleneksel görme, duyma, dokunma, koku alma ve tat alma duyularıyla ilgilidir. Yapacağımız bir şeyin kafamızda canlandırdığımızda, bir olayı hatırladığımızda veya geleceği tahmin ettiğimizde görüntüleri “görecek”, sesleri “duyacak”, tatları “tadacak”, “dokunsal hisleri” hissedecek, kokuları “koklayacağız”. Tüm bunları da beynimizde kendi dilimizde düşüneceğiz. NLP’de, bu öznel deneyim temsillerinin ayırt edilebilir bir yapıya, bir kalıba sahip olduğu belirtilir. Bu anlamda, bazen öznel deneyimin yapısının incelenmesi olarak da tanımlanır.
Davranış, bu duyu temelli öznel temsiller açısından tanımlanabilir ve anlaşılabilir ve öznel temsiller manipüle edilerek (kendinde ve başkalarında) değiştirilebilir.
Bilinç
NLP, bilincin bilinçli ve bilinçsiz olmak üzere ikiye ayrıldığı fikrine dayanır. Bir bireyin farkındalığının dışında gerçekleşen beynimizdeki bu öznel temsiller, “bilinçdışı zihin” olarak adlandırılır.
Öğrenme
NLP, bir bireyin uzmanlaştığı her hangi bir konudaki yeteneğini taklit ederek – modellemesini yaparak bir öğrenme yöntemi geliştirir. Bu modellemenin önemli bir kısmı örnek alınan kişinin öznel deneyiminin duyusal/dilbilimsel temsillerinin hangi sırayla oluştuğunun belirlenmesidir.